Navigatie

Elisabeth van Hongarije

Elisabeth van Hongarije

Kunstenaar: Toon Brams
Straatnaam: Michelangelolaan 2, Hal Catharinaziekenhuis
  Woensel-Noord
Materiaal: Beton, Zandsteen
Jaar van plaatsing: 1871

Omschrijving:

Herkomst:Beeld heeft oorspronkelijk als gevelbeeld in de rechter topgevel van het Sint-Vincentiusgebouw aan de Ten Hagestraat gestaan. * jaar van herplaatsing 1974

Eén van de weinige beeldhouwers uit het negentiende-eeuwse Eindhoven, van wie tot voor enkele decennia nog vrij veel beeldhouwwerk in het stadsbeeld te zien was, is Toon Brams. De door huwelijken met elkaar verbonden families Brams, Bockholts, Custers, Van Gardinge, Kluijtmans en Kooken bepalen tot in de twintigste eeuw het Eindhovense artistieke klimaat.

Toon Brams, geboren op 27 December 1834, trekt, nadat hij in 1850 al te Amsterdam werk tentoongesteld heeft, in november 1855 naar Antwerpen om er tot beeldhouwer opgeleid te worden. Vervolgens heeft hij gewerkt te Sint-Truiden op het atelier van de in Woensel geboren Cornelis Jansen die er met Willem Hoeken een atelier drijft. In 1859 exposeert hij te 's-Gravenhage een ontwerp voor een standbeeld van Jan van Cuyk met charter, dat zich in de collectie van het Noordbrabantse Museum te 's-Hertogebosch bevindt. In 1866 zendt hij naar een Algemeene Tentoonstelling van Nederlandsche Nijverheid en Kunst in het Paleis voor Volksvlijt te Amsterdam een houten O.L. Vrouw Onbevlekte Ontvangenis en twee schetsen voor beelden van Petrus en Paulus in, terwijl een andere Eindhovenaar Johannes Kluijtmans (1830-1910) er houten beelden van O.L Vrouw en Aloysius toont. Laatstgenoemde is een broer van Johannes Josephus Kluijtmans (1827-1848), van wie Museum Kempenland een houten Philomenabeeld uit 1847 bezit. Het Nieuws en Advertentieblad van 14 maart 1863 schrijft over éen kunststuk' van Toon Brams zijnde 'een buitengewoon groot Mariabeeld uit een blok steen gehouwen' en vervolgt 'zoo mag men dan van dit beeld vrij zeggen, dat hij zich zelven hierin, schijnt overtroffen te hebben.het geheel ademt als 't ware voor onze nieuwe kerk, en zal aan den ingang tussen de twee torens geplaatst worden. Het madonnabeeld (nr 1 E) heeft inderdaad de trumeau van het hoofdportaal van de Sint -Catharinakerkgesierd, totdat het in 1987 van zijn console is getrokken en door een kopie is vervangen. Ook het Catharinabeeld in de topgevel en de beide engelen aan weerszijden zijn in oorsprong door Antonius Brams gemaakt en betaald door A.P. HERMANS-Smits. Door de sterke verwering zijn die tijdens de restauratie omstreeks 1980 vrij gekopieerd, terwijl de brokstukken afgevoerd zijn. In 1869 is er zelfs sprake, dat Toon Brams de drie tympanen boven de portalen van beeldengroepen gaat voorzien. Door zijn vroegtijdige dood op 2 april 1872 komt het niet zo ver. Well hakt Toon Brams voor het door stadsarchitect J.A. van Dijck ontworpen Sint-Vincentius-gebouw aan de Ten Hagestraat in 1871 de gevelbeelden van Elisabeth van Hongarije, Catharina en Vincentius, het jaar dat hij ook voor de Sint-Brigidakerk te Geldrop een gevelbeeld van de patroonheilige maakt. De verweerde en gehavende zandstenenbeelden, die sinds 1974 in de hal van het Catharinaziekenhuis opgesteld staan, vallen door de rijke plooival en zachte, ietwat weke fysionomie op.

Ze zijn in vergelijking met het genoemde madonnabeeld, waarvan het origineel sinds 1991 in Museum kempenland geëxposeerd is, minder verfijnd en gedetailleerd uitgewerkt bijvoorbeeld bij de mantelzoom mat tekst. Door hhet gebruik van zachte Rochefort-zandsteen zijn de beelden door de tand des tijds aangetast. De gaper (nr 5 C), oorspronkelijk voor het pand van L. de Jongh vervaardigd, zal een van zijn laatste beeldhouwwerken zijn. 

Plattegrond: